Versterking van het ondernemerschap in de Middellandstraat

13 Ondernemers die willen floreren, grijpen ook kansen voorbij hun eigen culturele grenzen. Bekend is dat samenwerking en cross-overs tussen ondernemers met diverse achtergronden en kenmerken de prestaties van de onderneming kunnen bevorderen, bijvoorbeeld in termen van groei, innovatie, bedrijfsontwikkeling, productiviteit. Desondanks laten veel ondernemers nog een zee van kansen liggen, doordat ze wel ondernemen of samenwerken op basis van etniciteit en nauwelijks op basis van het type onderneming. Voor alle ondernemers is het van belang om verschillen in de omgeving te zien en te benutten. De vraag is in hoeverre het crosscultureel ondernemen – oftewel het ondernemen uitgaande van diversiteit – hun zaak in beweging kan brengen. Ondernemers zijn vaak aanjagers van innovatie en economische groei, vooral de mkb-ers onder hen. Ze stoken de locomotieven van de economie op en ze zorgen voor werkgelegenheid en welvaart. Het mkb is goed voor 70 procent van het bbp en voor 61 procent van de werk- gelegenheid. 1 De groep niet-westerse mkb-ondernemers is groeiende; inmiddels is een op de zes van niet-Nederlandse origine. 2 In de steden als Rotterdam en Amsterdam ligt het aantal nog hoger. Zij zijn vooral te vinden in de detail- en groothandel, de horeca, de autohandel en in transport en logistiek. Hun aandeel in de sectoren bouw, vervoer, onderwijs, zorg en de diverse dienstverlenende branches (advies, media, ict, creatieve industrie) neemt toe. 3 Op een enkele uitzondering na, willen alle ondernemers hetzelfde, namelijk groeien. Niet altijd betekent dit dat zij streven naar meer omzet en omvang. Hun doel kan ook het versterken van de expertise, de impact of de (markt)positie zijn. Of een groter klantenbereik dan de bestaande afnemersgroepen. Met name dat laatste doet cross-overs ontstaan tussen sectoren, regio’s, landen en ondernemingen. 4 Bovendien leiden de cross-overs tot creatieve processen die beginnen bij het ontwikkelen van ideeën en eindigen bij de succesvolle implementatie ervan in nieuwe producten en diensten. 5 Innovaties bestaan uit bewuste vernieuwingen die gericht zijn op het behalen van een bepaald voordeel, en ze wijken daardoor altijd af van wat er al bestaat. Dat kan de introductie van een nieuw product of een nieuwe productiemethode zijn, of het aanboren van een nieuwe markt, het openen van een nieuwe hulpbron of een vernieuwing in het bedrijfsproces. Innovatie zet aan tot waardecreatie en kan van strategische, tactische en operationele aard zijn. De innovatiekansen worden vaak zichtbaar in een diverse context en in de interactie met de economische en culturele omgeving. 6 Netwerken kunnen toegang verschaffen tot nieuwe contacten en ideeën voor samenwerking en innovatie. De context van de onderneming en het sociale netwerk van de ondernemer vormen daarom belangrijke bases voor innovaties. We weten dat dergelijke initiatieven door ondernemers van niet-westerse afkomst vaak etnisch en cultureel ingebed zijn. 7 Hun vernieuwingen zijn gericht op toevoegingen aan het bestaande aanbod van producten of diensten of op bedrijfsprocessen of product-marktcombinaties. Innovaties in de vorm van nieuwe producten of diensten op de markt komen relatief weinig voor. 8 De praktijk wijst uit dat de verbinding met en de wisselwerking tussen ondernemers met verschillende etniciteit belangrijk is voor de totstandkoming van vernieuwingen. Hoe krachtiger deze verbinding en wisselwerking, des te groter is de kans op innovatieve ideeën en de realisatie daarvan. 9 Inleiding